05.11.2023
Geneza zapożyczenia słów z muzyki do perfumiarstwa
Perfumiarstwo i muzyka, choć różnią się medium, łączy wspólny język estetyczny. Geneza użycia muzycznych terminów w świecie zapachów sięga XIX wieku i jest ściśle związana z pracami pionierów w dziedzinie perfumiarstwa, którzy odkryli podobieństwa między komponowaniem muzyki a tworzeniem perfum. G. W. Septimus Piesse był jednym z pierwszych, który w 1857 roku użył analogii muzycznej do klasyfikacji zapachów w swoim dziele „The Art of Perfumery”. Piesse porównał zapachy do dźwięków na skali muzycznej, co pozwoliło na nowe podejście do opisu i tworzenia kompozycji zapachowych.
Piesse stworzył „Gamut of Odors”, skalę zapachów, na której przydzielał im odpowiedniki muzycznych nut. Przykładowo, jaśmin i róża otrzymały oznaczenie nuty 'C’, podczas gdy cyweta, ambra i piżmo – nutę 'F’. Chociaż jego metoda nie przyjęła się powszechnie, terminologia, jaką wprowadził, zyskała popularność i jest używana do dziś. Język nut i akordów doskonale oddaje złożoność i harmonię składników w perfumach, a także sposób, w jaki te kompozycje są odbierane przez zmysły.
Analogie do muzyki we współczesnym perfumiarstwie
Współczesne perfumiarstwo nadal wykorzystuje te analogie, aby opisać strukturę zapachu – od nut głowy, przez serce, aż po bazę. Nuty głowy są ulotne, podobnie jak wyższe dźwięki w kompozycji muzycznej. Nuty serca, czyli 'dusza’ perfum, trwają od kilku do kilkunastu godzin i definiują charakter zapachu, tak jak melodia w utworze. Nuty bazy natomiast zapewniają głębię i trwałość, stanowiąc fundament, porównywalny do basu czy perkusji w muzyce.
Inne przykłady słów zapożyczonych z muzyki
Akord: w muzyce jest to zbiór dźwięków brzmiących jednocześnie; w perfumiarstwie natomiast to połączenie różnych zapachów, które razem tworzą harmonijną całość.
Kompozycja: tak jak kompozycja muzyczna składa się z różnych części tworzących całość utworu, tak kompozycja perfum odnosi się do całkowitego zapachu, który jest wynikiem połączenia nut zapachowych.
Harmonia: w kontekście muzycznym oznacza to zgranie ze sobą różnych dźwięków. W perfumiarstwie opisuje zbalansowanie różnych nut zapachowych w sposób, który jest przyjemny dla zmysłu węchu.
Organ: w muzyce to instrument, którego dźwięki tworzone są przez powietrze przepływające przez piszczałki. W perfumiarstwie „organ” to tradycyjne stanowisko pracy perfumiarza, gdzie surowce zapachowe są ułożone według nut głowy, serca i bazy.
Oktawa: w muzyce odnosi się do interwału ośmiu stopni skali muzycznej. W perfumiarstwie nie jest to powszechny termin, ale może być używany metaforycznie do opisania zasięgu lub „rozpiętości” zapachu.
Ton: w muzyce oznacza wysokość dźwięku. W perfumiarstwie może odnosić się do specyficznego charakteru lub „wibracji” zapachu.
Czystość: termin ten w muzyce odnosi się do braku dysonansu w dźwięku. W perfumiarstwie zaś, czystość może być używana do opisania zapachu bez dominujących lub zakłócających nut.
Wyżej wymienione słowa to tylko wybrane, najczęściej spotykane przykłady analogii tych dwóch obszarów.
Zastosowanie terminologii muzycznej w perfumiarstwie ułatwia zrozumienie i opis procesu twórczego. Pozwala również na pełniejsze oddanie sensorycznego doświadczenia perfum. Terminy te pozwalają na wyrażenie emocjonalnej i intuicyjnej natury zapachu, podobnie jak w muzyce, gdzie harmonia i dysonans wpływają na odbiór emocjonalny utworu. Zarówno muzyka, jak i perfumy, wykorzystują powietrze jako medium, aby przekazać swoje dzieła, co sprawia, że obie formy sztuki są nierozerwalnie połączone w ludzkim doświadczeniu.
